Fəlsəfə

Qadınlar tarix boyu bir çox sahədə olduğu kimi fəlsəfə sahəsində də görməzdən gəlinmiş, gördükləri işlər yox sayılmışdır. Orta əsrlər boyu isə bir şəkildə elm və ya düşüncə ilə məşğul olanlar cadugərlik və sehrbazlıqla ittiham edilmiş, əxlaqsızlıqda günahlandırılaraq nüfuzdan salınmışlar. Bütün bunlara baxmayaraq, qadınlar da düşüncə sahəsində əsərlər yaratmışlar. 1. Krotonlu Teano (e.ə. 600) Antik dövrün …

Əlcəzair əsilli fransız filosof Jak Derridaya görə, bir filosofun mətninin bircə paraqrafını belə diqqətlə oxuyub dəyərləndirə bilmək, onun bioqrafiyasını oxumaqdan daha dəyərlidir. Bu yazıda sizlərə alman yəhudisi, amerikalı filosof, müəllim Leo Straussu (1899-1973) Platonun təməl əsərlərindən birinin şərhi ilə mümkün qədər tanıtmağa çalışacağam. "Dövlət" Straussun ən məşhur kitabı "Təməl haqlar və Tarix"in və məşhur məqaləsi …

Yeni çağın ümumi düşüncəsi budur ki, ideologiyalar çağı arxada qalıb, artıq texnologiyalar çağda yaşayırıq. Bu da bir çox insanda, hətta bir çox cəmiyyətlərdə belə bir illüziya yaradır ki, artıq dünya insanı azaddır, başlı-başına buraxılıb. Ən birinci sualımız bu olacaq; Texnoloji çağın özünün ideologiyası varmı? Varsa bu necə bir ideologiyadır? Əvvəlcə qeyd edək ki, yaşadığımız pozitiv …

Sənətin bu günü və gələcəyi ictimai, siyasi, iqtisadi şəraitlə bağlı olsa da, gözlənilməz gedişatlar da müşahidə edilir. Sənətin gələcəyini şərh edə bilmək üçün onun keçmişini və inkişaf yollarını bilmək lazımdır. Və təbii ki, onu indiki zamanla əlaqələndirmək lazımdır ki, gələcəkdəki ehtimallar baxımından daha aydın görünsün. Sənətin gələcəyi sosial, siyasi, iqtisadi, texnoloji və elmi inkişaflarla bağlı …

Fəlsəfəsiz dünya mənasız dünyadır! Fəlsəfə necə yarandı və bizə nə öyrədir? Bilinən fəlsəfənin iki min beş yüz yaşı  var. Fəlsəfə yunanca “Filosofiya” (“Philosophia”) sözündəndir. Dilimizə filo-sevgi,  sofia-hikmət kimi tərcümə olunaraq “Hikmət, müdriklik sevgisi” mənasına gəlir.  “Fəlsəfə” sözü “philosophia”nın ərəb dilinə uyğunlaşdırılmış formasıdır. Fəlsəfə insanın sual vermək marağının adıdır. İnsandan başqa heç bir canlının  sualları yoxdur. …

Tələbəlik. Yataqxana illəri. Otaqda mişar daşından oyub düzəltdiyimiz bir pilətəmiz vardı; üstündə dadsız yeməklərimizi bişirir, ucuz paltarlarımızı qurudurduq. Həftədə, ən azı, bir dəfə yanıb-tökülən spiralını dəyişdirməkdən çərləmişdik. Kasıblıqla zənginliyin ortaq olduğu, bəlkə də, yeganə bədbəxtlikdir bu: əşyalara həddən artıq çox vaxt xərcləmək. Birində tamahına dur deyib vacib olmasa da imtina edə bilmədiyin, o birində zəhlən …